Bahalı, zəif sürətli və hamıya lazım olmayan internet... - “Aztelekom” hücuma keçdi 

Bu barədə yerli KİV-lər hökumət provayderlərinə istinadən yazır.

İnternetin qiymətinin artması ilə bağlı hökumət provayderləri “vətəndaşların həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasına töhfə vermək üçün rəqəmsal imkanlara çıxış üçün müasir həllər təqdim etməyə çalışdıqlarını” bildiriblər. Onlar bildirirlər ki, bu məqsədlə yüksəksürətli internetə artan tələbatı, eləcə də daha keyfiyyətli internet xidmətlərinə çıxışı dəstəkləmək üçün infrastruktur təkmilləşdirilir.

“Report” xəbər verir ki, yeni tarif paketlərində sürət 2,5 dəfə artaraq 100 Mbit/s-dən başlayacaq. Bildirilir ki, hər Mbit/s üçün ödəniş 45 qəpikdən 25 qəpiyə enəcək. Lakin belə olan halda minimum paketin 25 manata kimi bahalaşacağını hesablamaq asandır. “Bizim qiymət siyasətimiz bazarın tələblərinə uyğun formalaşıb, müştərilərimizə daha yüksək sürət və Mbit tutumu üçün optimal qiymət təklif edir”, - “Aztelekom”dan deyilir.

Ekspert dairələrinin nümayəndələri və sosial şəbəkə istifadəçiləri belə nikbinliyi bölüşmürlər. Müzakirələrdə iki əsas sual var: birincisi, qiymət artarsa, vətəndaşlar onlara vəd edilən 100 Mbit/s-ni alacaqlarmı? İkincisi, istisnasız olaraq bütün internet istifadəçilərinin belə sürətə ehtiyacı varmı? Hər iki sual səbəbsiz deyil: uzun illərdir ki, abunəçilər uyğunsuzluqdan şikayətlənirlər: elan edilmiş sürət real sürətə uyğun gəlmir. Məsələn, maksimum sürəti 5 Mbit/s olan paketi 20 manata ödəməklə, istifadəçilərin əsas kütləsi 2 - 3 Mbit/s-dən çox olmayan sürət əldə edirdi.

Bu vəziyyət illərdir davam edir, ona görə də istifadəçilər başa düşülən şəkildə razılaşdırılmış trafikin dəyəri artarkən, keyfiyyətin yerində qalacağından narahatdırlar.

Azərbaycan İnternet Forumunun prezidenti Osman Gündüz qiymət artımının lehinə irəli sürülən arqumentləri əsassız sayır.

“Aztelekom sözün əsl mənasında hücuma keçdi və bu, ölkədə telekommunikasiya sahəsində müstəqil tənzimləyici orqanın olmamasından xəbər verir. İnformasiya və Rabitə Texnologiyaları Agentliyi istehlakçıların hüquqlarını qorumalı olsa da, bu struktur müstəqil deyil.

Ekspert hesab edir ki, yenicə magistral şəbəkə statusu almış “Aztelekom”un hər bir müştəriyə minimum 100 Mbit/s sürət təqdim etmək və keyfiyyətli xidmət qurmaq üçün heç bir texniki və texnoloji imkanları yoxdur.

“Ona görə də, ilk növbədə, məsul strukturlar nəzarət etməli və texnoloji imkanların mövcudluğuna və onların Aztelecom-un bəyan etdiyi parametrlərə uyğun olub-olmamasına nəzarət etməlidir. Əminliklə deyə bilərəm ki, “Aztelekom”un hər bir istifadəçiyə nəinki 100 Mbit/s, hətta 40 Mbit/s təmin etmək üçün texniki və texnoloji imkanları yoxdur”, – deyə Gündüz bildirib.

Bunun üçün mütəxəssis deyir ki, “siz hələ başa düşməlisiniz ki, “Aztelekom” nə qədər trafik alır və nə qədər satır? Nəhayət, müştərilərin sayı və tələbatın səviyyəsi barədə məlumat ictimaiyyətə açıqlanmalıdır.

““Aztelekom” bu məlumatları açıqlamır, çünki bu, alınan və satılan trafikin miqdarı arasında böyük fərqi aşkar edəcək. Beləliklə, daha çox ehtimalla, müqavilələrdə göstərilən internet sürəti real sürətə uyğun gəlməyəcək. Sadə dillə desək, vətəndaşlar daha çox pul ödəyəcək və bunun müqabilində reklamda göstəriləndən aşağı sürət alacaqlar. Bu strukturun nə qədər irəli gedəcəyi İnformasiya və Kommunikasiya Texnologiyaları Agentliyindən və antiinhisar strukturundan, eləcə də ictimai nəzarətdən asılı olacaq”, - Osman Gündüz əlavə edib.

Hazırda internet paketinin minimum qiyməti 18 manatdır və bu ödənişlə vətəndaş 40 Mbit/s ala bilər. İndi bizə minimum 100 Mbit/s üçün 25 manat ödəməyi təklif edirlər.

Ekspert hesab edir ki, “görünür, internet provayderləri, o cümlədən dövlət provayderləri zənginləşmə kursunu müəyyənləşdiriblər”.

“Yəni, hamının qiymətləri qaldırmasına baxırlar və geri qalmaq istəmirlər. Daha yüksək qiymətlər müqabilində yüksək sürət haqqında arqumentə gəlincə, bu, kökündən qüsurludur. Xüsusən də ölkəmizin regionları üçün. Üstəlik, bəzi beynəlxalq reytinqlərdə irəliləmək üçün belə addımların atılmasını qəbuledilməz hesab edirəm. Rəsmi məlumatlara görə, Azərbaycan əhalisinin yarısı kənd yerlərində yaşayır. Və beləliklə, sual yaranır: hamı üçün minimum sürəti 100 Mbit/s-ə çatdırmaq və qiymətləri artırmaq ideyası kimin ağlına gəlib? Məntiq nədir? Gündəlik çörəyini zəhmət hesabına qazanan kəndimizin sadə sakininə bu qədər yüksək internet sürəti niyə lazımdır? Nə bizneslə, nə özəl sahibkarlıq, nə elmi fəaliyyətlə məşğul olur, nə də dövlət qulluğundadırlar... Ailəsi ilə əlaqə saxlamaq üçün internet lazımdır. Bunun üçün minimum xidmətlər dəsti lazımdır. Niyə ona 100 Mbit/s sürət lazımdır? Onu hara xərcləyəcək? Bəs niyə lazımsız şeylər tətbiq edir, insanı bunun üçün zəhmətlə qazanılan pulu ödəməyə məcbur edirsiniz? Qiymət siyasəti elə qurulmalıdır ki, xidmətlər hər kəsin ehtiyaclarına uyğun olaraq əlçatan olsun”, - Forum rəhbəri vurğulayıb.

O.Gündüzün sözlərinə görə, belə çıxır ki, biz bir tərəfdən rəqəmsal transformasiyanı inkişaf etdiririk, xidmətlər yaradırıq, elektron savadlılığı artırırıq, digər tərəfdən isə bütün bunların əsasında duran alətin əlçatanlığını məhdudlaşdırırıq: “Artıq son üç ildə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi bu sahənin sürətli inkişafına töhfə verir. Əvvəlki on il ərzində xəyal edə bilmədiyimiz bir şey indi reallığa çevrilir. Ölkə nəhayət ki, dövlətə məxsus olan geniş internet şəbəkəsi formalaşdırıb və yüksək keyfiyyətli şəbəkəyə çıxış 92%-ə çatıb. Bütün bunlar ciddi uğurlardan xəbər verir. Ona görə də biz hər hansı maneələrdən qaçaraq, bu istiqamətdə inkişafı davam etdirməliyik”./AYNA.az