Pambıq bitkisinə hommoz xəstəliyinin düşməməsi üçün aparılmalı MÜBARİZƏ TƏDBİRLƏRİ - FOTOLAR

Pambıq ölkəmiz üçün strateji bitkidir, son illər hər il 100 min hektar sahədə pambıq becərilir və 300 min tondan artıq məhsul istehsal edilir.

Lakin pambığın da bir sıra xəstəlikləri daha yüksək məhsul almaq yolunda əsas maneələrdən biridir.Həmin xəstəliklərdən biri də hommozdur, bu bakteriya mənşəli xəstəlikdir və onu Xanthomanas malvacearum (E. F. Sm.) Dowson. törədir. Xəstəlik törədici vegetasiya dövrü bitkinin bütün yerüstü orqanlarını yoluxdurur. Xəstəliyin ən xarakterik əlaməti yoluxan orqanlardan kitrənin ayrılmasıdır. Pambığın filqə yarpaqlarında əvvəlcə kiçik həlqəvi yağlıtəhər ləkələr əmələ gəlir, ləkələr böyüyür, bəzən qovuşur və filqə yarpağın əhəmiyyətli bir hissəsini tutur. Onların səthində yapışqan kimi kitrə ayrılır, o kitrə quruduqda bozabənzər pərdə kimi görünür, sonda filqə yarpaqlar quruyur və tökülür.

Həmçinin,xəstəlik yarpaqlarda kələ- kötürlük əmələ gətirir. Güclü yoluxma zamanı saplaqlar və yarpaqlar quruyaq tökülürlər. Əsas gövdə budaqlararası hommaz əvvəlcə tünd- yaşıl ləkələr formasında meydana çıxır, ilkin yoluxma zamanı gövdə qalınlaşır, əyilir və adətən sınır. Belə bitkilər məhv olur.

Çiçək yanlığının simptomları yarpaqla identikdir. Qozanın əsasında qabıqların yan səthində və ya təpəsində yağlıtəhər həlqəvi, əyri ləkələr formalaşır. Yoluxmuş cavan qozalar əsasən quruyur və tökülür. Nisbətən gec yoluxmuş qozalar tökülmür,amma açılmır.Bu halda qabıq kitrəyə yapışır. Bu zaman liflər də sarıya çalır, kirli görkəm alır. Bəzən liflərlə yanşı toxumların da sirayətlənməsi müşahidə edilir. Ədəbiyyat məlumatlarına görə bakteriya quru bitki qalıqlarında 8 il həyatilik qabiliyyətini saxlaya bilir. Rütubətli, qeyri steril torpaqda, suda bakteriya tezliklə həyatiliyini itirir. Hommoz törədicisinin bir bitkidən digərinə yayılması bakterial tozu özündə saxlayan külək vasitəsilə olur. Yağış və külli miqdarda şeh şəraitində bakteriya dərhal fəal vəziyyətə keçir, bitkiyə isə yarpağın altında yerləşən və adi gözlə görünməyən ağızcıq vasitəsilə daxil olur.

Onu da qeyd etmək lazımdır ki, Xanthomanas malvacearum məhdud ixtisaslaşmış parazitdir və digər bitkilərdə qeydə alınmamışdır.Bakteriyanın ekoloji tələbatı böyükdür, cücərtilərdə hommozun inkişaf intensivliyi havanın temperaturu və torpağın rütubətindən asılıdır. 14-22C temperaturda sirayətlənmə güclü olur, 26-30C temperaturda inkişaf optimallaşır.

Zərərli xəstəlikdir, bəzi illərdə hommozun təsirindən məhsul itkisi 60%~ə çatır, liflərin keyfiyyəti pisləşir.
MÜBARİZƏ TƏDBİRLƏRİ:

1. Pambıq bitkisinin normal böyümə və inkişafını təmin edə bilən bütün aqrotexniki tədbirlər sisteminə dönmədən əməl edilməli, torpaq əkinə düzgün hazırlanmalı, torpağın aqrokimyəvi analizinə uyğun NPK normaları veriməli, mikrogüblrələrlə kökdən kənar yemləmələr aparılmalı,su norması həzin axınla verilməli, bəzi sahələrdə damcı su üsuluna keçilməlidir.

2. Növbəli əkin və yonca - pambıq tarlasına üstünlük verilməli, toxumluq sahələr sənaye plantasiyalardan 0,5-1,0 km aralıda yerləşdirilməlidir.

3. Toxumlar mərkəzləşmiş qaydada ölkə pestisid bazarında olan və pambıq toxumlarını dərmanlamağa icazə verilən dərmanlardan biri ilə dərmanlanmalıdır.

4. Alaq otları ilə zibillənməyə yol verilməməlidir, bu eyni zamanda son illər zərərli pambıq mənənəsinin də ötürücülərinin məhv edilməsində önəmli amildir.

İbrahim Cəfərov
Bitki Mühafizə və Texniki Bitkilər ETİ-nin direktoru,professor

Birinci məlumatlanmaq üçün facebook səhifəmizi

Pambıq bitkisinə hommoz xəstəliyinin düşməməsi üçün aparılmalı MÜBARİZƏ TƏDBİRLƏRİ - FOTOLAR

Pambıq ölkəmiz üçün strateji bitkidir, son illər hər il 100 min hektar sahədə pambıq becərilir və 300 min tondan artıq məhsul istehsal edilir.

Bu xəbər üçün şərh yazın

Digər xəbərlər Bütün xəbərlər

Məhərrəmov torpağımda dəbdəbəli villa tikib - Polkovnik

Rektor diplom vermədiyi məzunlardan yayınır- Biz yalnız nazirliyin verdiyi cavaba inanırıq

"Kimin haqlı, kimin haqsız olmasını Türkiyə xalqı özü müəyyən edəcək..." - ŞƏRH

Rusiya ABŞ-ni İranı vurmamağa çağırdı – “Region üçün ciddi nəticələrə səbəb ola bilər...”

50 senator Rusiyanı hədələdi: 500%-lik rüsum...

Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi

Yol tikintisi zamanı faciə: Yük maşınının altında qalıb, öldü

Sabah 27 dərəcə isti olacaq

Milli Kitabxanada "Aprel döyüşləri – böyük zəfərin başlanğıcı" adlı virtual sərgi və eyniadlı ənənəvi geniş kitab sərgisi istifadəçilərə təqdim olunub - FOTO

Tanınmış həkimlərdən Yeni Klinikanın rəhbərinə ağır ittihamlar - “Səhiyyə makleri...”

Əhməd əş-Şara İlham Əliyevə təbrik məktubu göndərdi

Daha 15 rusiyalı milyarderlər siyahısına düşdü – "Forbes"-in reytinqində kimlərin adları var?

Pambıq bitkisinə hommoz xəstəliyinin düşməməsi üçün aparılmalı MÜBARİZƏ TƏDBİRLƏRİ - FOTOLAR

Pambıq ölkəmiz üçün strateji bitkidir, son illər hər il 100 min hektar sahədə pambıq becərilir və 300 min tondan artıq məhsul istehsal edilir.

Bu xəbər üçün şərh yazın

Digər xəbərlərBütün xəbərlər

Məhərrəmov torpağımda dəbdəbəli villa tikib - Polkovnik

Rektor diplom vermədiyi məzunlardan yayınır- Biz yalnız nazirliyin verdiyi cavaba inanırıq

"Kimin haqlı, kimin haqsız olmasını Türkiyə xalqı özü müəyyən edəcək..." - ŞƏRH

Rusiya ABŞ-ni İranı vurmamağa çağırdı – “Region üçün ciddi nəticələrə səbəb ola bilər...”

50 senator Rusiyanı hədələdi: 500%-lik rüsum...

Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi

Yol tikintisi zamanı faciə: Yük maşınının altında qalıb, öldü

Sabah 27 dərəcə isti olacaq

Milli Kitabxanada "Aprel döyüşləri – böyük zəfərin başlanğıcı" adlı virtual sərgi və eyniadlı ənənəvi geniş kitab sərgisi istifadəçilərə təqdim olunub - FOTO

Tanınmış həkimlərdən Yeni Klinikanın rəhbərinə ağır ittihamlar - “Səhiyyə makleri...”

Əhməd əş-Şara İlham Əliyevə təbrik məktubu göndərdi

Daha 15 rusiyalı milyarderlər siyahısına düşdü – "Forbes"-in reytinqində kimlərin adları var?

Digər xəbərlər Bütün xəbərlər