Rusiyanın siyasi və iqtisadi süqutu davam edir – TARİXİ PROSES

Qərbin Rusiya Federasiyasına qarşı sanksiyaları ləğv edilməyəcək - əksinə, daha da güclənəcək

ABŞ Rusiya xarici işlər naziri Sergey Lavrova dünya liderlərinin BMT-dəki illik toplantısında iştirak etmək üçün viza verməkdən imtina edib. Moskva Rusiya nümayəndə heyəti üçün 56 viza tələb etsə də, heç birini almayıb. “Reuters” bu barədə Rusiyanın BMT-dəki səfiri Vasili Nebenzyanın BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreşə məktubuna istinadən yazır.

Aydındır ki, Rusiyada hadisələrin bu inkişafı isteriyaya səbəb olub. Diplomatiyadən uzaq, lakin küçə xuliqanlığı xarakteri daşıyan açıqlamaları ilə tanınan Nebenzya bu dəfə ABŞ-ın hərəkətlərinin “həyəcan doğurduğuna” işarə vurdusa, federal kanallara milçək kimi axışan təbliğatçılar qiymətləndirmələrində daha sərt olacaq. Onlar yalan danışacaq, anlayışları dəyişdirəcək, manipulyasiya edəcəklər. Amma bütün bunlar faydasızdır. Həm də təkcə Lavrova və onun ətrafına vizaların verilməsi məsələsində deyil.

Hazırda gözümüzün qarşısında Rusiyanın və rusların mümkün olan hər şeydən tamamilə təcrid olunmasının yavaş, lakin əmin bir prosesi gedir. Bildiyiniz kimi, avqustun 31-də Avropa İttifaqının (Aİ) 27 ölkəsinin xarici işlər nazirləri Rusiya ilə viza rejiminin sadələşdirilməsi sazişini tamamilə dondurmaq qərarına gəliblər ki, bu da verilən vizaların sayının azalması və onların alınması prosesinin mürəkkəbləşdirilməsi deməkdir.

Aİ başqa cür sadəcə hərəkət edə bilməzdi. Həqiqətən də, Aİ-nin Rusiya ilə həmsərhəd olan ölkələri ümumi tədbirlər haqqında razılığa gələ bilməsə də, rusların ölkəyə girişinə öz məhdudiyyətlərini qoymağa hazır olduqlarını bəyan ediblər. Daha dəqiq desək, Polşa, Finlandiya, Estoniya, Latviya və Litva birgə bəyanat yayaraq, Aİ-ni “Rusiya vətəndaşlarının Aİ və Şengen zonasına axınının əhəmiyyətli dərəcədə azalmasına” gətirib çıxaracaq “viza tədbirləri” yaratmağa çağırıb.

Gördüyümüz kimi, ölkələrinin Ukrayna ərazisində törətdiyi dəhşətli cinayətlərlə bağlı rusların kollektiv məsuliyyətini müdafiə edənlərin mövqeyi artıq Aİ-də üstünlük təşkil etməyə başlayıb. Bəli, rusların böyük əksəriyyəti Şengen vizası almaq hüququnun rədd edilməsini heç hiss etməyəcək. Sadəcə ona görə ki, rusların, təxminən, 70%-i heç vaxt ölkəsindən kənara səyahət etməyib. Rusiya vətəndaşlarının yalnız 2% -i bir ildən az, 6%-i üç il əvvələ qədər xaricdə olduqlarını söyləyib.

Maraqlıdır ki, bütün ömrünü Rusiyada keçirən o insanlardan çox cüzi bir hissəsi başqa ölkələri görmək istəyir. İstənilən sağlam düşüncəli insanı şoka salan bu cür statistikanı İctimai Rəy Fondu dərc edib və “Chto Delat” adlı “YouTube” kanalının müəllifləri Moskva küçələrində təsadüfi ruslardan daha ətraflı cavablar alıblar.

Məlum olub ki, Rusiya Federasiyası vətəndaşlarının səfər etdiyi ölkələrin siyahısında ən çox kurortların adı çəkilib: Türkiyə, Misir, Bolqarıstan və Yunanıstan. Amma görünür, Yunanıstan Aİ-nin ümumi siyasətinə görə tezliklə bu siyahıdan çıxacaq.

Bununla belə, məlum olub ki, Rusiya Federasiyası vətəndaşlarının öz ölkələrində qalmaq üçün “üzrlü səbəbləri” var. Əksər hallarda respondentlər səyahət üçün pullarının olmamasından şikayətlənirlər. Beləliklə, pulla bağlı vəziyyət tezliklə daha da pis olacaq. Qərbin sanksiyaları Rusiya iqtisadiyyatını tədricən, lakin qaçılmaz olaraq boğur.

Və bu həftə daha bir mühüm hadisə baş verdi.

Avropa Komissiyasının sədri Ursula fon der Lyayen bildirib ki, Aİ-nin Rusiyadan gələn boru kəməri qazına “qiymət tavanı” tətbiq etməyin vaxtı çatıb. Onun sözlərinə görə, belə bir tədbir Avropa səviyyəsində təklif oluna bilər. Bundan əvvəl “Böyük Yeddilik” qrupunun liderləri (Böyük Britaniya, Almaniya, İtaliya, Kanada, Fransa, Yaponiya və ABŞ) Rusiya qazının qiymətlərini məhdudlaşdırmaq planlarından danışıblar. İyun ayında keçirilən sammitdə bu ideyanı müzakirə ediblər. İtaliyanın Baş naziri Mario Draqi Aİ-nin aprel ayında Rusiya qazı üçün “qiymət tavanını” nəzərdən keçirmək planlarından danışıb.

Bu, Rusiyanın enerji resursları olmadan avropalıların donacağı fikrinin iflasa uğradığını deməyə əsas verir. Avropa ölkələri Rusiya Federasiyasından əlavə qaz almadan da qışa artıq hazır olduqlarını bəyan ediblər. Almaniya Enerji Şəbəkələri Agentliyi avqustun 24-nə Almaniyanın qaz anbarlarının 80%-dən bir qədər çox təbii qazla dolu olduğunu bildirib. Və bu, rus televiziyasında süni alovlandırılan əcnəbiləri çox qorxutmuş qışı problemsiz yaşamaq üçün kifayətdir.

Hətta TASS yazıb ki, “Avropanın yeraltı anbarlarında qaz ehtiyatlarının səviyyəsi əvvəlki istilik mövsümünün maksimum səviyyəsini keçib”. Portuqaliya və Polşanın anbarları demək olar ki, 100%, Danimarka - 93,44%, Fransa - 89,51%, Belçika - 84,2%, Çexiya - 81,49%, İtaliya - 79,72%, Hollandiya - 72,7% doludur. Rusiya Federasiyasının rəhbərliyini hiddətləndirəcək rəqəmlərdir.

Xatırladım ki, bu qışa qədər Aİ ölkələri qaz anbarlarını 80% doldurmağı planlaşdırırdı. Bununla belə, mövcud ehtiyatlar qarşıdan gələn qışa artıq kifayət edəcək. İndi Avropa hökumətləri qazın miqdarını ideal səviyyəyə çatdırmağa hazırlaşır: noyabrın 1-dək anbarları 95%-ə dolduracaqlar. İstənilən halda Qərbin qaz şantajına böyük ümid  edən Rusiya siyasi elitasının planlarının iflasa uğradığını indidən deyə bilərik.

Bu, o deməkdir ki, Qərbin Rusiya Federasiyasına qarşı sanksiyaları ləğv edilməyəcək - əksinə, onlar güclənəcək, Rusiya iqtisadiyyatını iflasa aparacaq. Və bu proses tezliklə sürətlənəcək. Nə baş verdiyini görən bir neçə bitərəf ölkə bu və ya digər formada Rusiya Federasiyası ilə siyasi və iqtisadi ittifaqlarını məhdudlaşdırmaq üçün qoşulmağa məcbur olacaq.

Özünütəcrid şəraitində isə həll olunmayan sosial-iqtisadi problemlər bataqlığına qərq olmaqdan başqa, Rusiya Federasiyasının müharibədən başqa bir şəkildə geri çəkilməsindən söhbət gedə bilməz. Bu da öz növbəsində Ukraynanın Krım da daxil olmaqla bütün ərazilərinə nəzarəti qaçılmaz olaraq geri qaytarması deməkdir. Rusiya Federasiyasının yad torpaqları uzun müddət nəzarətdə saxlamaq imkanı (hərbi, siyasi, iqtisadi) yoxdur. Eyni zamanda, Rusiya Federasiyasının Ukrayna ilə müharibədə məğlubiyyətinin hətta Rusiya ilə hələ də ittifaqda olan dövlətlər tərəfindən onunla əməkdaşlıqdan imtina proseslərinə başlaması ehtimalı yüksəkdir.